Doc.gr

Η ταμπέλα των ‘’Κρίσεων Πανικού’’: Εγώ και οι άλλοι

Posted: Tuesday, 03 June 2014
Η ταμπέλα των ‘’Κρίσεων Πανικού’’: Εγώ και οι άλλοι
Ένας άλλος τίτλος για το κείμενο που ακολουθεί, θα μπορούσε να είναι και ο εξής: ‘’Διαταραχή Πανικού: Η διαταραχή του 21ου αιώνα’’. Πράγματι, είναι τεράστια η εξοικείωσή μας με την έννοια των ‘’κρίσεων πανικού’’, αλλά και με τα συμπτώματά τους. Τι είναι όμως οι κρίσεις πανικού;

Βασικό χαρακτηριστικό τους αποτελούν οι επαναλαμβανόμενες απροσδόκητες Προσβολές Πανικού, που συνοδεύονται για τουλάχιστον ένα μήνα ή περισσότερο από επίμονη ανησυχία (άγχος) του ατόμου μήπως του ξανασυμβεί κάποια Προσβολή Πανικού, από ανησυχία και στενοχώρια για τις επιπτώσεις ή τις συνέπειες των προσβολών (π.χ. μήπως πεθάνει από καρδιά, μήπως τρελαθεί κτλ.) ή από σημαντική αλλαγή της συμπεριφοράς που σχετίζεται με τις προσβολές (π.χ. παραίτηση από τη δουλειά του) (Μάνος, 1997).

Πρόκειται για μία προσβολή έντονου φόβου (πανικού), δυσφορίας και εσωτερικής έντασης, όπου εμφανίζονται διάφορα σωματικά συμπτώματα και επικρατεί μια αίσθηση επικείμενης καταστροφής. Η Κρίση Πανικού ‘’μιμείται’’ πολλές οργανικές διαταραχές, οπότε το άτομο επισκέπτεται πολλούς γιατρούς και κάνει πολυάριθμες εξετάσεις, έως ότου η ιδέα ότι πρόκειται για Διαταραχή Πανικού έρθει στο μυαλό του γιατρού ή του ‘’ασθενή’’ (Μάνος, 1997).

Το άτομο που υφίσταται μία ή περισσότερες κρίσεις πανικού αναπτύσσει το φόβο ότι αυτό θα ξανασυμβεί. Ως αποτέλεσμα αρχίζει να αποφεύγει καταστάσεις όπου η πιθανότητα να συμβεί κάποια προσβολή πανικού του δημιουργεί έντονο φόβο, ιδιαίτερα αν πρόκειται για καταστάσεις που συνοδεύτηκαν από κάποια προσβολή πανικού στο παρελθόν. Ο έντονος αυτός φόβος, έχει περιγραφεί με τον όρο ‘’αγοραφοβία’’, επειδή συνοδεύει κυρίως καταστάσεις, όπως είναι οι επισκέψεις στα μαγαζιά ή την αγορά γενικότερα. Ωστόσο αυτό που κυρίως φοβάται το άτομο είναι η κατάσταση κατά την οποία θα βρίσκεται μακριά από την πηγή ασφάλειάς του. Ως αποτέλεσμα, αποφεύγει να πηγαίνει μόνο του σε δημόσιους χώρους ή να ταξιδεύει, και σταδιακά, ζητά όλο και περισσότερο τη συνοδεία κάποιου ‘’συντρόφου’’ (Μάνος, 1997).


 Βασιζόμενοι σε μία ‘’ιατρικοποιημένη’’ οπτική, μπορούμε να πούμε πως οι άνθρωποι που βιώνουν κρίσεις πανικού ανήκουν σε μία κατηγορία στην οποία υπάρχουν συγκεκριμένα συμπτώματα, συγκεκριμένος χρόνος για αυτά (χρόνος διάρκειας μιας κρίσης πανικού ή χρόνος μεσολάβησης ανάμεσα σε μία πρώτη και σε μία επόμενη κρίση), αλλά και μία συγκεκριμένη παρέμβαση που πρόκειται να τους ‘’θεραπεύσει’’. Η οπτική αυτή ωστόσο, ως ιατρικοποιημένη, δίνει έμφαση στο ίδιο το ‘’πρόβλημα’’ και δε λαμβάνει υπόψη της τη μοναδικότητα του κάθε ανθρώπου, την προσωπική ιστορία του, αλλά και το περιβάλλον μέσα στο οποίο υπάρχει και κινείται.

Αν απομακρυνθούμε από αυτή την οπτική, θα δούμε έναν άνθρωπο να βιώνει μία έντονη συναισθηματική, αλλά και σωματική κατάσταση, στην οποία αντιδρά με έναν συγκεκριμένο τρόπο, την οποία αντιλαμβάνεται και ερμηνεύει με έναν συγκεκριμένο τρόπο, και στην οποία το περιβάλλον του κάθε ανθρώπου αντιδρά με έναν διαφορετικό τρόπο.

Με βάση αυτή τη διαφορετικότητα στον τρόπο που ο καθένας ξεχωριστάβιώνει τα συμπτώματα, αλλά και στον τρόπο που τα αντιλαμβάνεται και τα ερμηνεύει το ίδιο το άτομο αλλά και το περιβάλλον του, μπορούμε να δούμε τις κρίσεις πανικού, όχι ως μία διαταραχή, αλλά ως κομμάτι μίας προσωπικής και μοναδικής ιστορίας. Έτσι λοιπόν, ο φακός μετατοπίζεται από την ‘’ταμπέλα των κρίσεων πανικού’’ και τα συμπτώματά τους στο άτομο, στο περιβάλλον και τις σχέσεις του ατόμου, που αποτελούν μέρος της προσωπικής ιστορίας του.


 Στο επίπεδο αυτό, η διευρεύνηση ζητημάτων, όπως: ο ρόλος των κρίσεων πανικού στη ζωή και την καθημερινότητα του ατόμου και των γύρω του, η ‘’θέση’’ στην οποία βάζουν το άτομο οι κρίσεις πανικού μέσα στο οικογενειακό ή σε άλλα συστήματα της ζωής του, ο τρόπος που οι ‘’σημαντικοί άλλοι’’ συμβάλλουν στην ανάπτυξη ή τη διατήρηση των κρίσεων πανικού, αποκτά εξέχουσα σημασία.

Αυτός είναι ο δρόμος που θα ακολουθούσε μία ψυχοθεραπευτική προσέγγιση. Η θεραπευτική σχέση δημιουργεί το πλαίσιο εκείνο, μέσα στο οποίο το άτομο ενθαρρύνεται να ανακαλύψει τον τρόπο που σχετίζεται και επικοινωνεί με τους γύρω του, τον τρόπο με τον οποίο υπάρχει μέσα σε αυτές τις σχέσεις, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο όλα αυτά μπορεί να συνδέονται με τις κρίσεις πανικού και τις δυσκολίες που αυτές συνεπάγονται.

Τα νοήματα και οι συνδέσεις μέσα στο θεραπευτικό πλαίσιο, μετατρέπουν τις κρίσεις πανικού από ένα φαινόμενο απροσδόκητο, ανεξέλεγκτο και ανεξήγητο, σε ένα φαινόμενο που η ύπαρξή του εφόσον συνδέεται με την προσωπική ιστορία του καθενός, αποκτά ένα νέο νόημα για το άτομο και για τους άλλους.

Η θεραπευτική σχέση είναι το μέσο, μέσα από το οποίο το άτομο μαθαίνει να βλέπει τον εαυτό του με έναν διαφορετικό τρόπο. Μαθαίνει να ‘’διαβάζει’’ τη θέση του μέσα στις σχέσεις του και τα συστήματα των οποίων αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι.

Οι διαφορετικές ‘’αναγνώσεις’’ του εαυτού μας, οδηγούν σε διαφορετικούς τρόπους να υπάρχουμε μέσα στις σχέσεις μας. Μέσα σε αυτό το διαφορετικό, η ιστορία ξαναγράφεται. Οι ‘’κρίσεις πανικού’’ αποτελούν μία ευκαιρία για αναζήτηση ενός νέου τρόπου ζωής, καθημερινότητας και ‘’σύνδεσης’’ με τους άλλους...



 Βιβλιογραφική Πηγή

Μάνος, Ν. (1997). Βασικά στοιχεία Κλινικής Ψυχιατρικής. Θεσσαλονίκη: University Studio Press.